ژورانگ، کاوشگر چین، اشکال هندسی زیرسطحی را در مریخ تشخیص داد

مریخ‌نورد ژورانگ چین به یک سیستم رادار نفوذ به سطح تجهیزشده‌ می بود که به آن اجازه می‌داد به زیر سطح مریخ نگاه کند.

محققان نتایج جدیدی را از اسکن‌های محل فرود ژورانگ در Utopia Planitia (دشت بهشت) اظهار کرده‌اند و می‌گویند که گوه‌های چندضلعی نامنظم را در عمق نزدیک به ۳۵ متری در طول سفر ربات شناسایی کرده‌اند.

اندازه اشیاء از سانتی‌متر تا ده‌ها متر است. دانشمندان بر این باورند که چند ضلعی‌های مدفون از چرخه‌های انجماد و ذوب در میلیاردها سال پیش به‌وجود آمده‌اند. اما می‌توانند آتشفشانی نیز باشند که ناشی از سرد شدن‌ جریان‌های گدازه است.

ماموریت ژورانگ

مریخ‌نورد ژورانگ در ۱۵ مه ۲۰۲۱ چین را به دومین کشوری تبدیل کرد که موفق شد یک مریخ‌نورد را روی سیاره سرخ فرود آورد.

این مریخ‌نورد که از نام خدای آتش چینی نام‌گذاری شده‌ است، محل فرود خود را کاوش کرد و تصاویری را ارسال کرد. از جمله این تصاویر؛ یک عکس سلفی با فرودگر، که توسط دوربین از راه دور گرفته شده‌ است می بود‌. ژورانگ این چنین توپوگرافی مریخ را مطالعه کرد و با ابزار رادار نفوذی زمین (GPR) اندازه‌گیری‌هایی انجام داد.

طول عمر ماموریت اولیه ژورنگ سه ماه زمینی می بود. اما قبل از ورود به خواب زمستانی برنامه‌ریزی شده‌، مقداری بیشتر از یک سال زمینی را با پیروزی عمل کرد. بااین‌حال، از ماه می سال ۲۰۲۲ خبری از این مریخ‌نورد نیست.

محققان موسسه زمین‌شناسی و ژئوفیزیک زیر نظر آکادمی علوم چین که با داده‌های ژورانگ کار می‌کردند، انها گفتند که GPR مکمل مهمی برای اکتشافات راداری مداری نسبت به مریخ‌نوردهای قبل است.

آنها انها گفتند که نقشه‌برداری GPR درجا می‌تواند جزئیات محلی-حیاتی ساختارها و ترکیبات کم عمق را در عمق تقریباً ۱۰۰ متری در امتداد مسیر مریخ‌نورد اراعه دهد.

Utopia Planitia دشت بزرگی در Utopia، بزرگترین حوضه برخوردی شناخته شده‌ در مریخ (این چنین منظومه شمسی!) با قطر تخمینی ۳۳۰۰ کیلومتر است. قابل ذکر است مریخ‌نورد در طول عمر خود ۱۹۲۱ متر را طی کرد.

محققان به رهبری «لی ژانگ» در مقاله خود که در Nature انتشار شده‌ است، نوشتند که رادار مریخ‌نورد ۱۶ گوه چندضلعی را در فاصله نزدیک به ۱.۲ کیلومتری شناسایی کرد. این بازدید نشان‌دهنده توزیع گسترده زمین‌های شبیه در زیر Utopia Planitia است.

بازدید علت اتفاق‌های چندضلعی زیر سطح مریخ

این ویژگی‌های کشف‌شده به گمان زیادً ۳.۷ تا ۲.۹ میلیارد سال پیش با توقف یک محیط مرطوب باستانی در مریخ شکل گرفته‌اند. زمین دیرینه چند ضلعی، با فرسایش یا بدون فرسایش، متعاقباً توسط فرآیندهای زمین‌شناسی بعدی مدفون شد.

درحالی‌که در تعداد بسیاری از مأموریت‌های قبلی، زمین‌هایی از نوع چندضلعی در چندین منطقه مریخ دیده‌ شده‌ است، این اولین بار است که نشانه‌هایی از ویژگی‌های چندضلعی مدفون وجود دارد.

محققان نوشتند که زمین چندضلعی مدفون نیاز به یک محیط سرد دارد که امکان پذیر با فرآیندهای ذوب و یخ‌زدگی آب در جنوب Utopia Planitia در اغاز مریخ مرتبط باشد.

این مقاله می‌گوید: «وجود احتمالی آب و یخ موردنیاز برای فرآیند انجماد-ذوب در گوه‌ها امکان پذیر ناشی از چند علت باشد. مهاجرت رطوبت ناشی از مکش یک سفره زیرزمینی، بارش برف از هوا یا انتشار کردن بخار برای رسوب منافذ یخ چند مورد از این دلایل است.

تحقیقات قبلی از داده‌های راداری ژورانگ نشان داد که سیل‌های متعدد در همان بازه وقتی چندین لایه در زیر سطح Utopia Planitia تشکیل کردند.

محتمل‌ترین مکانیسم‌های شکل‌گیری امکان پذیر انقباض خاک از رسوبات مرطوبی باشد که خشک خواهد شد و ترک‌های گلی تشکیل می‌کنند. با این‌حال، انقباض از گدازه‌های خنک‌کننده نیز می‌تواند علتایجاد ترک خوردگی بشود.

در هر صورت، محققان خاطرنشان می‌کنند که یک تحول عظیم در آب و هوای مریخ مسئول راه اندازی چندضلعی بوده است.

محققان نوشتند: «ساختار زیرسطحی و مواد پوششی که روی زمین مدفون چند ضلعی وجود دارد، مشخص می کند که مدتی بعد از آن، یک دگرگونی اقلیمی قابل‌توجهی وجود داشته است.»

کنتراست بالا و پایین عمق نزدیک به ۳۵ متری نشان‌دهنده دگرگونی قابل‌توجهی از فعالیت‌های آبی یا شرایط حرارتی در زمان مریخ باستان است که مشخص می کند یک تحول آب و هوایی در عرض‌های جغرافیایی کم تا متوسط وجود داشته است.