تعریف زورگیری و ۱۳ روش مقابله با آن
آموزش دفاع شخصی و مقابله با افراد زورگیر فقط برای افرادی که قربانی زورگیری یا تجاوز شدهاند الزامی نیست. این قضیه امکان پذیر برای هر فردی اتفاق بیفتد. این که فکر میکنیم «هیچ زمان این چنین اتفاقی برای من نمیافتد» یکی از ایرادات ماست که باید برای از بین بردن آن تلاش کنیم. حس ناکامیناپذیری نهفته در این فکر در نهایت علتصدمهدیدن ما و عزیزانمان میبشود. هر فردی که میخواهد در آینده از این نوع جرایم در امان بماند، باید نحوه برخورد با افراد زورگیر و محافظت از خود و عزیزانش را بلد باشد. به این علت در این مقاله تعریف قانونی زورگیری و مجازات آن را میگوییم و سپس روش برخورد با این اتفاق شوم را توضیح میدهیم. بعد تا آخر مقاله با ما همراه باشید.
تعریف زورگیری در قوانین ایران
زورگیری در ایران زیرمجموعه جرمی بهنام اخاذی است. در واقع زورگیری و هر نوع باجخواهی که با توسل به زور و اجبار از قربانی چیزی خواسته میبشود، با نام اخاذی قابل پیگرد قانونی است، اما معنی قانونی اخاذی چیست؟
مطابق ماده ۶۱۷ قانون مجازات اسلامی، هرکس بهوسیله چاقو یا هر نوع اسلحه فرد دیگر یکی از کارهای زیر را انجام بدهد، بهجرم اخاذی مجازات میبشود:
- تظاهر یا قوتنمایی کند؛
- مزاحم بقیه بشود یا با آنها دچار بشود؛
- از مردم اخاذی کند؛
- آنها را تهدید کند.
عبارت «هر نوع اسحله دیگر» در تعریف اخاذی مشخص می کند که:
- چاقو تنها سلاحی نیست که برای اخاذی به کار میرود و منفعت گیری از انواع دیگر اسلحه هم اخاذی محسوب میبشود و مجازات دارد.
- این جرم فقط به طور فیزیکی انجام نمیبشود و امکان پذیر در فضای مجازی یا شبکههای اجتماعی هم تصاویر یا اطلاعات دیگران وسیله زورگیری قرار بگیرند که این جرم قلدری سایبری نامیده میبشود و مجازات دارد.
حکم زورگیری چیست؟
زورگیری بر پایه مواد ۶۱۷، ۶۵۲ و ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی قابل مجازات است.
بر پایه ماده ۶۱۷:
هرکس بهوسیله چاقو و یا هر نوع اسلحه دیگر، تظاهر یا قوتنمایی کند یا آن را وسیله مزاحمت اشخاص یا اخاذی یا تهدید قرار دهد یا با فردی گلاویز بشود، در صورتی که از مصادیق محارب نباشد به حبس از ۶ ماه تا ۲ سال و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.
در ماده ۶۵۲ هم برای فردی که با منفعت گیری از زورگیری از دیگران سرقت میکند، این مجازات پیشبینی شده است:
هرگاه سرقت مقرون به آزار باشد و یا سارق مسلح باشد به حبس از ۳ ماه تا ۱۰ سال و شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم میبشود و اگر جرحی نیز واقع شده باشد، علاوه بر مجازات جرح به حداکثر مجازات مذکور در این ماده محکوم میگردد.
ماده ۶۶۹ هم تکلیف افرادی را اشکار کرده است که مرتکب باجخواهی یا قلدری سایبری خواهد شد:
هرگاه فردی فرد دیگر را به هر نحو تهدید به قتل یا ضررهای نفسی یا شرفی یا مالی و یا به افشای سری نسبت به خود یا بستگان او نماید، اعم از این که به این واسطه تقاضای وجه یا مال یا تقاضای انجام امر یا ترک جاری را نموده یا ننموده باشد، به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه یا زندان از ۱ ماه تا ۱ سال محکوم خواهد شد.
زورگیری و محاربه چه تفاوتی دارند؟
در مواد قانونی که به آنها اشاره کردیم، تصریح شده است که «اگر اخاذی یا زورگیری مصداق محاربه نباشد، به راه حلهای مذکور قابل مجازات است، اما از کجا بفهمیم که جرمی محاربه است یا زورگیری؟
جواب این سوال در ماده ۲۷۹ قانون مجازات اسلامی آمده است. بر پایه این ماده قانونی، اگر منفعت گیری از اسلحه ۲ پیامد داشته باشد، جرم محاربه اتفاق افتاده است:
- تهدید جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آنها؛
- تشکیل ناامنی در محیط.
به این علت انگیزههای شخصی یا عدم سلب امنیت در جامعه بهگفتن محاربه قابل مجازات نیستند و یکی از مجازاتهای زورگیری درمورد این افراد قابلاجراست.
راه حلهای مقابله با افراد زورگیر
تعاریف قانونی جرم زورگیری و مجازاتهای مربوط به آن را توضیح دادیم، اما اگر با افراد زورگیر مواجه شدیم چه کنیم؟ برای مقابله با زورگیری راه حلهای مختلفی وجود دارد. در این قسمت، با اهمیت ترین عمل های برای مقابله با این اتفاق شوم را توضیح میدهیم.
۱. مواظب اطراف خود باشید
نگاهکردن به اطراف و آگاهی به آنچه در نزدیکی شما اتفاق میافتد، به شما پشتیبانی میکند فهمید حرکات ناگهانی یا مشکوک بشوید. با اهمیت ترین و مهمترین مسئله در دفاع مشروع از خود در هر موقعیتی همین است.
از دویدن یا پیادهروی با هدفون در گوش خودداری کنید، چون باید صداهای اطرافتان را بهخوبی بشنوید. منفعت گیری از تلفن همراه در فضاهای عمومی همانند خیابان را هم به حداقل ممکن برسانید. اینطوری هم از شر سارقان در امان میمانید و هم غافلگیرکردنتان برای زورگیران سختتر خواهد می بود.
اگر هم در شرایطی هستید که در آن حس امنیت نمیکنید، بهتر است به مکانی برگردید که از آن خارج شدهاید و از یک نفر بخواهید شما را همراهی کند.
۲. با اعتمادبهنفس قدم بردارید
تلاش کنید همیشه زمان راهرفتن سرتان را بالا بگیرید و با مطمعن قدم بردارید. چهرهای با اعتمادبهنفس و هشیار شما را کمتر در معرض خطر زورگیری قرار میدهد.
۳. به غرایز خود مطمعن کنید
اگر زمان پیادهروی در کوچه یا خیابان حس میکنید که یک جای کار میلنگد، گمان این که درست فکر کنید کم نیست. اگر در این چنین شرایطی قرار گرفتهاید، بهتر است هرچه سریع تر از محل ناامن دور شوید. به ندای درونتان گوش بدهید و مطابق آن عمل کنید. در این شرایط، نیازی به توجیه منطقی ندارید.
۴. گروهی حرکت کنید
اگر تعدادتان زیاد باشد، امنیت بیشتری دارید. این پیشنهاد را اصلا دستکم نگیرید. زمان پیادهروی در شب یا در مناطق خلوتتر، حرکت گروهی اهمیت بیشتری اشکار میکند. اگر تنهایید، در مناطق شلوغ و پرنور بمانید. در صورتی که سمت تاریک خیابان قرار گرفتهاید، بهسمت پرنور بروید و داخل کوچهای نشوید که در آن گمان زورگیری وجود دارد.
۵. به جهت ترافیک دقت کنید
همیشه زمان حرکت در خیابان رو به ترافیک راه بروید نه همسو با خودروها. اگر همسو با ترافیک قدم بزنید، سرقت یا زورگیری از شما سادهتر است و افراد زورگیر راحتتر شما را میگیرند و بهزور داخل ماشین میکنند.
۶. از اشیای قیمتی خود محافظت کنید
زمان پیادهروی در خیابان شلوغ یا محلههای خلوتتر، جواهرات مورد قیمت، ساعت یا تلفن همراهتان را در معرض دید قرار ندهید و روی آنها را بپوشانید. کیف پول یا کیفدستی را محکم زیر بازو نگهدارید یا مخفی کنید. کلید خانه را هم در جیب خود بگذارید.
اگر فردی کیفتان را بهزور از شما گرفت، آن را رها کنید تا کمتر صدمه ببینید. نگه داری امنیت از هر چیزی مهمتر است.
۷. فریاد بزنید و پشتیبانی بخواهید
اگر حس میکنید فردی بیشتر از حد به شما نزدیک شده است یا خطری شما را تهدید میکند، عکس العمل نشان بدهید. در این اوقات نباید از چیزی خجالت بکشید. سروصدا کنید، فریاد بکشید و دقت بقیه را جلب کنید.
۸. وسیلهای دفاعی همراه داشته باشید
اگر تنهایی قدم میزنید، بهتر است وسیلهای برای دفاع از خود داشته باشید. این قضیه برای مقابله با زورگیری از زنان اهمیت بیشتری دارد. بهتر است وسیله دفاعی را طوری حمل کنید که بتوانید بلافاصله از آن برای ترساندن فرد زورگیر و مهاجم یا دورکردن او منفعت گیری کنید.
هیچ زمان همراه فرد زورگیر به جایی که میگوید نروید. در این صورت شانس شما برای سالم و زندهماندن کمتر میبشود.
۹. تلاش کنید دچار نشوید
درگیری کمتر با مهاجم یا زورگیر به تصمیم او بستگی دارد، اما بههرحال هر کاری که میتوانید انجام بدهید تا به ایمنترین روش ممکن از موقعیت دور شوید. اگر مهاجم از شما پول میخواهد به او بدهید، اگر فردی تصمیم درگیری دارد، با او دچار نشوید و در صورت لزوم از دیگران پشتیبانی بخواهید.
۱۰. از فرد زورگیر یا مهاجم فاصله بگیرید
اگر در حال رفتن بهسمت خانه هستید و فکر میکنید شخصی شما را تعقیب میکند، طوری راه بروید که بین شما و او فاصله بیفتد. در صورت امکان، به محلی برگردید که از آنجا آمدهاید و ماجرا را برای دیگران تعریف کنید تا به شما پشتیبانی کنند.
اگر نمیتوانید به مبدأ برگردید، تا حد امکان از فرد مشکوک فاصله بگیرید. سپس از آن بهسمت فرد مشکوک بچرخید و به او نگاه کنید. این کار امکان پذیر دقیقا برخلاف کاری باشد که قصدش را داشتهاید، اما برخی از مهاجمان وقتی که فهمید آگاهی شما بشوند، عقبنشینی میکنند.
وجود اشیایی همانند ماشین یا نیمکت بین شما و مهاجم هم به نگه داری امنیتتان پشتیبانی میکند. اگر در موقعیتی قرار گرفتهاید که باید برای دفاع از خود بجنگید، همه تلاشتان را به کار بگیرید تا دیواری پشتسرتان نباشد.
۱۱. برای فرار برنامهریزی کنید
زمان خطر به کفشهای پاشنهبلند، جواهرات یا هر وسیله فرد دیگر که مانع حرکتتان میبشود نیازی ندارید. در این شرایط باید بتوانید به منطقهای امن فرار کنید.
اگر در نزدیکی ماشین هستید، سوئیچ آن را محکم در دست بگیرید و دزدگیر ماشین را روشن کنید تا سروصدا تشکیل بشود. دردستداشتن سوئیچ به شما پشتیبانی میکند که سریعتر سوار ماشین شوید. صدای آژیر ماشین هم میتواند دیگران را برای پشتیبانی بهسمت شما بکشاند.
۱۲. دفاع شخصی یاد بگیرید
مرکز آموزشی معتبری برای آموزش این تواناییها اشکار کنید. گذراندن یک دوره آموزشی دفاع شخصی بهترین روش برای کسب آمادگی برای شرایطی همانند زورگیری است.
در صورت برخورد با افراد زورگیر بی تفاوت باشید و آموختههایتان را اجرا کنید. در این شرایط، به خودتان ایمان داشته باشید. باور کنید یا نه، بدنتان کاری را انجام میدهد که در ذهن فکر میکنید. بعد خودتان را در حال مبارزه و فرار از موقعیتهای خطرناک فکر کنید تا ایمن بمانید.
۱۳. راه حلهای قانونی را فراموش نکنید
زمان برخورد با افراد زورگیر، با اهمیت ترین کار این است که با پلیس تماس بگیرید. خبرندادن به مجریان قانون نهتنها به شما کمکی نمیکند، بلکه علتمیبشود که محکومیت فرد زورگیر با وقفه مواجه بشود و هراس و دلهره همیشه در دل شما و اطرافیانتان باقی بماند. در صورتی که با فردی زورگیر یا متجاوز مواجه شدید، بلافاصله پلیس را در جریان بگذارید تا به شما پشتیبانی کند.
وقتی که تهدید سریع رفع شد هم بهترین و عاقلانهترین کار این است که با وکیل یا مشاور حقوقی مشورت کنید. وکیلی حرفهای و باتجربه به شما پشتیبانی میکند که شرایط را به بهترین شکل مدیریت کنید.
سخن پایانی
زورگیری مطابق قوانین سرزمین جرم اظهار شده است و فرد زورگیر یا متجاوز مجازات میبشود. به این علت اگر با این چنین اشخاصی مواجه شدید، اصلا نباید بترسید. مقابله سریع با فرد زورگیر یا مهاجم به شرایطی که در آن قرار گرفتهاید بستگی دارد، اما بهطور کلی میتوانید یکی از راهکارهای حرف هایشده یا همه آنها را به کار بگیرید. در هر صورت، برخورد با این چنین شرایطی به خودتان بستگی دارد. برای مقابله قانونی با افراد زورگیر هم اصلا تردید نکنید. این افراد مجرمانی می باشند که هراس شما به آنها پشتیبانی میکند، بعد بهتر است از آنها نترسید و حتما با پلیس تماس بگیرید.
منبع های دیگر: etemadonline