تحول هوش مصنوعی مولد با ChatGPT؛ چت‌بات OpenAI یک‌ساله شد

۳۰ نوامبر ۲۰۲۲، شرکت OpenAI چت‌بات ChatGPT را اراعه کرد و احتمالا در آن زمان هیچ‌کس، حتی مدیران این شرکت انتظار نداشتند که کاربران تا این اندازه از آن استقبال کنند. اکنون یک سال از اراعه ChatGPT می‌گذرد و در این زمان تغییرات بسیاری در دنیای فناوری به وجود اورده است. 

ChatGPT برخلاف مثالهای قبلی‌اش، یک چت‌بات همه‌کاره است و می‌توان برای کارهای مختلفی از نوشتن متن گرفته تا تحلیل اطلاعات به سراغ آن رفت. این چت‌بات را می‌توان یک همراه، دستیار شخصی باهوش، معلم، دوست یا مشاور خوب دانست.

در این مقاله همراه دیجیاتو باشید تا شما را با داستان چت‌بات محبوب OpenAI آشنا کنیم و ببینیم ChatGPT در زمان حضورش در بازار، چه تغییراتی را توانایی کرده و چه تأثیری روی زندگی افراد داشته است. این چنین مسیر احتمالی این چت‌بات در آینده را برای شما به عکس می‌کشیم.

تحولی بنیادی در هوش مصنوعی مولد با ChatGPT 

هنگامی که OpenAI در سال ۲۰۱۵ اغاز‌ به‌کار کرد، «سم آلتمن» و «ایلان ماسک» به‌جستوجو تشکیل هوش مصنوعی سودمند برای بشریت بودند. آن‌ها این چنین از تمرکز روی امنیت و حریم شخصی کاربران سخن بگویید می‌کردند. در ابتدا تیم OpenAI به آموزش و گسترش مدل زبانی بزرگ (LLM) مبتنی بر معماری ترنسفورمر گوگل پرداخت که می‌توانند متون مختلفی را بر پایه ورودی زبان طبیعی تشکیل کنند.

اولین محصول رسمی OpenAI، مدل زبانی GPT-1 می بود که در سال ۲۰۱۸ معارفه شد و با منفعت گیری از داده‌های متنوعی ازجمله مجموعه داده‌های Common Crawl و BookCorpus جواب‌های کاملی را در عکس العمل به سؤالات کاربران تشکیل می‌کرد. اگرچه این مدل با توانایی‌ بالای خود در پردازش زبان طبیعی دقت تعداد بسیاری از علاقه‌مندان را جلب کرد، اما نقاط ضعف محسوسی داشت.

GPT-1 مستعد تشکیل متون تکراری می بود؛ بدین معنی که اگر کاربران سؤالی خارج اطلاعات آموزش داده شده به این مدل زبانی می‌پرسیدند، جواب‌های مشخصی دریافت نمی‌کردند و طبق معمولً ناظر جواب‌های تکراری بودیم. همینطور نمی‌توانستید برای یک مکالمه طویل روی GPT-1 حساب کنید؛ چون تنها با گذشت چند دقیقه، قوت تشخیص مدل زبانی کم شدن اشکار می‌کرد و جواب‌ مناسبی اراعه نمی‌داد.

بعد از یک سال، OpenAI مدل بهینه‌تری از نسخه اول را با نام GPT-2 معارفه کرد که از آپدیت‌هایی در تشکیل زبان منسجم و روان حمایتمی‌کرد. این چنین این مدل زبانی با به‌کارگیری ۱.۵ میلیارد پارامتر و دریافت مجموعه‌ای بزرگ از داده‌ها همانند صفحات وب، کتاب‌ها و دیگر منبع های متنی، جواب‌هایی جامعی برای سؤالات گوناگون مهیا می‌کرد و کاربران او گفت‌وگوهای طویل‌ را با GPT-2 توانایی می‌کردند.

با منفعت گیری از تجریبات دو مدل قبلی، OpenAI تصمیم به گسترش GPT-3 گرفت و در ۲۸ مه ۲۰۲۰، ناظر معارفه رسمی آن بودیم. در این نسخه جدا از قابلیت‌های تشکیل متن، ویژگی‌هایی همچون ترجمه زبان وجود داشت. همنیطور ابزار Playground با اراعه GPT-3 به مجموعه مدل‌های زبانی OpenAI اضافه شد تا کار با رابط‌های API را برای گسترش‌دهندگان آسان کند.

با پیروزی‌هایی که OpenAI در معارفه مدل‌های قبل کسب کرد، تصمیم این شرکت برای اراعه یک چت‌بات قطعی به‌نظر می‌رسید و در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲ ناظر معارفه رسمی ChatGPT مبتنی بر GPT-3.5 بودیم. با معارفه رسمی این چت‌بات، صنعت هوش مصنوعی داخل فاز جدیدی از گسترش شد و محبوبیت ChatGPT روزبه‌روز افزایش اشکار کرد. استقبال از این برنامه به‌طوری می بود که تعداد کاربران این نسخه بعد از ۶ روز به یک میلیون نفر رسید و سریع‌ترین رشد یک برنامه را با تعداد کاربر ماهانه ۱۰۰ میلیون توانایی کرد.

این علاقه و محبوبیت روزافزون جهت شد تا سازندگان ChatGPT برای اراعه نسخه اشتراکی چت‌بات برنامه‌ریزی کنند. درنهایت ChatGPT پلاس در ۱ فوریه ۲۰۲۳ معارفه شد و کاربران با پرداخت ماهانه ۲۰ دلار، طیف گسترده‌ای از ویژگی‌ها را همچون جواب‌دهی سریع تر، امکان منفعت گیری در ساعات اوج مصرف و دسترسی برتری‌دار در اختیار خواهند داشت. یقیناً مسئله مهم‌تر، منفعت گیری از مدل زبانی GPT-4 در نسخه پولی است؛ این مدل در ۱۴ مارس اختصاصی کاربران پلاس معارفه شد.

علاوه بر موارد بالا، افزودن قابلیت API به این هوش مصنوعی محبوب جهت شد تا گسترش‌دهندگان بدون نگرانی از مسائل فنی یا جزئیات خاص کدنویسی، بتوانند از توانمندیها و پردازش این چت‌بات در برنامه‌هایشان منفعت گیری کنند و نرم‌افزارهایی مبتنی بر ChatGPT بسازند.

باوجود انتشار کردن بیانه‌های متعدد برای توقف ۶ ماهه گسترش ChatGPT، شرکت سازنده آن به ارتقا چت‌بات محبوبش در ادامه گفت و با معارفه ChatGPT Plugins، قدم مهمی در دسترسی این هوش مصنوعی به اطلاعات به‌روز، اجرای محاسبات و منفعت گیری از خدمات شخص ثالث برداشت. علاوه‌براین، ویژگی‌های امنیتی مختلفی همانند غیرفعال‌کردن سابقه چت به ChatGPT افزوده شد و به‌مرور زمان نسخه‌های iOS و سپس اندروید آن نیز به‌صورت عمومی در اپل استور و گوگل‌پلی در دسترس قرار گرفتند.

با وجود ارتقاهای مهم در هوش مصنوعی ChatGPT، کمبودهایی همانند عدم دسترسی به دیتاهای تازه و برخورداری از اطلاعات محدود (تا سپتامبر ۲۰۲۱) به‌چشم می‌آمد. به‌همین علت تیم OpenAI با اراعه نسخه توربو GPT-4، این مشکل را رفع کرد تا ChatGPT بتواند از دیتاهای لحظه‌ای برای جواب‌گویی به خواست‌های کاربران منفعت گیری کند. این چنین با اراعه GPTs امکان شخصی‌سازی بیشتری در کار با رابط‌های API خواهید داشت.

تأثیرات ChatGPT بر زندگی ما

همه ما می‌خواهیم دستیاری داشته باشیم که شبانه‌روز در دسترس باشد، هرگونه اطلاعات و دیتایی که بخواهیم را در اختیارمان بگذارد، مشورت دهد و همانند یک دوست صمیمی با ما سخن بزند. همه این موارد در ChatGPT دیده می‌بشود و اساساً به‌همین‌علت است که این چت‌بات بین کاربران زیاد محبوب شمرده می‌بشود؛ چون رفتارها و جواب‌های او شباهت بالایی به انسان دارد.

اگر بخواهیم همه قابلیت‌های ChatGPT را نام ببریم باید مقاله فرد دیگر به آن تعلق دهیم، بااین‌حال ملزوم است با اهمیت ترین پشتیبانی‌های این چت‌بات را باهم مرور کنیم تا فهمید شویم ChatGPT چه مقدار سریع مسیر پیشرفت و گسترش را طی می‌کند.

چت‌بات OpenAI در کارهایی ازجمله یادگیری و نوشتن مقاله‌های خبری یک دستیار کاربردی است و می‌تواند تنها در چند دقیقه، مطالب مدنظرمان را درکنار به‌روزترین دیتاها آماده کند. اگر هم به‌جستوجو منبع های مورد نیاز برای تحقیقات یا پروژه‌های دانشجویی باشید، ChatGPT بلافاصله لینک‌های دلخواه و مرتبط را نمایش می‌دهد. در او گفت و گو‌های ادبی هم می‌توانید با ChatGPT که طبع شعری بالایی دارد، مشاعره ادبی کنید و به پتانسیل فرهنگی بالای آن پی ببرید.

فارغ از او گفت و گو ادبی و نوشتاری، این چت‌بات در حوزه کاری و تجاری مهره مهمی برای تعداد بسیاری از شرکت‌ها، کارمندان و مدیران است. ChatGPT توانایی کاری شما را برسی می‌کند، تفکر انتقادی و توانایی‌های حل قضیه شما را به چالش می‌کشد و درنهایت عامل مهمی در افزایش منفعت‌وری، کارایی و همکاری افراد شاغل محسوب می‌بشود. به این علت اگر به‌جستوجو یک ایده‌پرداز، نقّاد و دستیار مناسب هستید، حتماً روی هوش مصنوعی ChatGPT حساب باز کنید. 

اگرچه عموم مردم به جنبه مثبت هوش مصنوعی دقت دارند، اما برخی کارشناسان دلواپس پیشرفت آن و نفوذ چت‌بات‌های گوناگون ازجمله ChatGPT به دنیای کسب‌وکار می باشند. آن‌ها با ابراز نگرانی خود دراین‌باره، اعتقاد دارند زمان‌های کاری بسیاری درصورت گسترش هرچه زیاد تر هوش مصنوعی از دست خواهد رفت و توانایی انسان‌ها دیگر به چشم نخواهد آمد. 

خطرات احتمالی ChatGPT محدود به موارد ذکرشده نیست؛ بلکه دامنه آن به گمان زیادً امنیت و حریم خصوصی کاربران را دربرمی‌گیرد. مجرمان سایبری، هکرها و حتی برخی تروریست‌ها می‌توانند از این چت‌بات برای انتشار کردن اطلاعات نادرست، فیشینگ و تبلیغات نادرست منفعت گیری کنند و حریم خصوصی کاربران را مقصد قرار دهند. 

نظرسنجی شرکت‌ها نتایج مختلفی در پی داشته است. شرکت پژوهشی آمریکایی گارتنر در بازدید‌های خود خبرداد که ۶۸ درصد مدیران بر چیرگی مزایای هوش مصنوعی مولد بر خطرات آن باور دارند؛ این درحالی است که مطابق حرف های MalwareBytes، نزدیک به ۸۱ درصد افراد آشنا با ChatGPT دلواپس خطرات احتمالی امنیتی و ایمنی این چت‌بات می باشند و ۶۳ درصد نیز هیچ اعتمادی به نتایج و اطلاعات نمایش داده‌شده از طرف ChatGPT ندارند.

فارغ از تهدیدات و مزایای هوش مصنوعی، نمی‌توان کتمان کرد که حضورChatGPT تأثیر تعداد بسیاری در ترغیب دیگر غول‌های حوزه تکنولوژی برای پیوستن به صنعت هوش مصنوعی داشته‌اند. متا، آنتروپیک، گوگل و مایکروسافت همه انها نام‌آشنا می باشند و اکنون با گسترش چت‌بات‌ها و ابزارهای هوش مصنوعی مولد زیاد تر از آن‌ها یاد می‌کنیم. 

نزدیک به ۸ ماه پیش، گوگل از چت‌بات بارد (Bard) رونمایی کرد و سپس با اضافه‌کردن افزونه آن به یوتوب، می‌تواند سؤالات حوالی ویدیوها را جواب می‌دهد. رقیب دیگر ChatGPT، چت‌بات Claude 2 آنتروپیک است که با پافشاری بر ایمنی کاربران و تشکیل خروجی‌های بهینه‌تر، نزدیک بودن خود را با دیگر چت‌بات‌ها پیش می‌برد. از دیگر رقبای چت جی‌پی‌تی می‌توان به بینگ چت مایکروسافت که از GPT-4 منفعت گیری می‌کند و Llama 2، مدل زبانی بزرگ متن‌باز متا اشاره کرد.

آینده ChatGPT چطور خواهد می بود؟ 

درسی که صنعت هوش مصنوعی به ما داده، غیرقابل پیش‌بینی بودن این حوزه است. تا چند سال پیش فردی فکرش را هم نمی‌کرد که هوش مصنوعی تا این حد ارتقا اشکار کند و حضورش در تاروپود زندگی و کسب‌وکارمان حس بشود. علی‌رغم عدم پیش‌بینی دقیق آینده، هوش مصنوعی ChatGPT هم چنان جای پیشرفت و گسترش دارد.

در حوزه آموزش، ChatGPT می‌تواند به معلم کامل‌تری تبدیل بشود و ازمایش ها شخصی‌سازی‌شده و تعاملی بیشتری ازجمله تدریس خصوصی، بازخورد و برسی آزمون‌ها را برای دانش آموزان فراهم کند. این چنین اگر کپی رایتر یا نویسنده هستید، ناظر ارتقاهای بسیاری در نوشتن داستان‌ها، طراحی تبلیغات و پوستر خواهید می بود. 

ChatGPT یک دستیار کاری بسیار برای مدیران و کارمندان به‌حساب می‌آید واین افراد در آینده‌ای نزدیک می‌توانند از چت‌بات هوش مصنوعی برای گسترش کسب‌وکارشان، بهینه‌سازی پروژه‌ها، بازاریابی، تشکیل استراتژی‌های گوناگون و بهبود خدمات و رضایت مشتری منفعت گیری کنند. یقیناً این موارد محدود به آموزش یا تبلیغات نیست و پیش‌بینی‌ها از نفوذ این چت‌بات در دیگر قسمت‌ها ازجمله بهداشت و درمان، ورزش و روابط اجتماعی مردم حکایت دارد.

یکی دیگر از اهداف شرکت‌های فعال در صنعت هوش مصنوعی، دست‌یابی به هوش مصنوعی جامع یا به‌اختصار AGI است که می‌تواند مثالای از یک هوش مصنوعی انسان‌نما باشد. «شین لگ»، محقق حوزه یادگیری ماشین، نزدیک به ۱۳ سال پیش مدعی شده می بود که بشر می‌تواند تا سال ۲۰۲۸ به AGI دست یابد، اما برخی دیگر از محققان دستیابی به این فناوری رو دورتر و در دهه آینده میلادی گفتن می‌کنند.

جمع‌بندی

در این مقاله، تاریخچه ChatGPT و روال رشد آن را بازدید کردیم و این چنین از تأثیرات جاری و آینده این چت‌بات سخن گفتیم. اگرچه هوش مصنوعی در تعداد بسیاری از حوزه‌ها کار انسان را راحت‌تر کرده است، اما محققان حوزه هوش مصنوعی هم چنان نگرانی خود از تهدیدات هوش مصنوعی را ابراز می‌کنند و گسترش چت‌بات‌های گوناگون و قابلیت‌هایشان را خطرآمیز می‌دانند.

باید چشم به راه ماند و دید که آینده هوش مصنوعی به چه سمت‌وسویی کشیده می‌بشود، آیا روزی خواهد رسید که AGI جانشین انسان بشود؟ آیا می‌توانیم آینده‌ای نوین و پیشرفته را با هوش مصنوعی متصور شویم؟ جواب سؤالات‌مان را به‌مرور زمان دریافت می کنیم.

شما آینده هوش مصنوعی را چطور می‌بینید؟ نظرات خود را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.